Waarom veranderen zo moeilijk is

Iedere organisatie ondergaat continu veranderingen en dat vraagt om flexibiliteit. Maar wie houdt de grip? En welke rol speelt de leidinggevende? Niet voor niets bieden Business Universiteiten een Masterclass Verandermanagement aan. Ben Tiggelaar studeert al 30 jaar op leiderschap en verandering en trekt volle zalen met zijn seminars: ‘Veranderen in één dag’.

In zijn boekje ‘De ladder’ geeft Tiggelaar aan waarom veranderen zo moeilijk is. Het gaat bij verandering namelijk om verandering van gedrag. En juist dat blijkt zo lastig. We blijken volautomatische verliesmijders die vooral worden gestuurd door onze omgeving. Geldt dat alleen voor degenen die ‘top down’ veranderd moeten worden of geldt het evenzeer voor de top zelf?

Als ik je nu als leidinggevende zou vragen: welk concreet, eenvoudig gedrag zou je kunnen bedenken voor de verandering die je overweegt, wat zou je dan antwoorden? De verandering kan over je werk gaan, maar evenzeer over je leven daarnaast. Leven is immers zoveel meer dan werken? De privésituatie thuis, vriendschapsrelaties, tijd voor ontspanning, omgaan met stress, ingesleten patronen, hoe je reageert op kritiek, wat is de verandering die je overweegt? Je weet allang dat met goede voornemens er nog geen werkelijke verandering komt. Hoe vaak heb je immers al met jezelf afgesproken dat je het nu anders ging doen?

Naast het formuleren van een zo concreet mogelijke ontwikkeldoelstelling en het kiezen van gedrag dat je prettig vindt, is er vooral support nodig. Die support zelf kun je niet organiseren, maar je kunt er wel randvoorwaarden voor scheppen. Bijvoorbeeld door mee te doen in een netwerk van andere leidinggevenden. Je ziet dan voorbeelden en krijgt feedback van mensen waarin je vertrouwen hebt.

Dat laatste lijkt mij trouwens essentieel voor de hele breedte van ons leven: feedback krijgen van mensen waarin we vertrouwen hebben. Vertrouwelingen, ze helpen ons bij het vinden van goede voorbeelden. Ze vormen onze identificatiefiguren die ons helpen in de moeitevolle momenten. Of er nu veranderd moet worden of niet.